Recent had ik eenzelfde ervaring als Danny, een drone in het dorp waar ik al jaren woon. De ‘piloot’ bleek een kind uit het dorp, dat zijn verjaardagscadeau aan het uittesten was. Het had mij niet verbaasd als het de politie was, in achtervolging op een winkeldief. Of de AIVD die een potentiële terrorist in de gaten hield. Meestal is de ‘piloot’ van de drone, en het doel waarvoor het apparaat gebruikt wordt, minder eenvoudig te achterhalen dan in mijn geval. De technologie achter drones heeft de laatste jaren een extreme vlucht genomen. De apparaten worden steeds goedkoper, kleiner en geavanceerder, waardoor ze voor steeds meer toepassingen toegankelijk zijn.
Op internet stuitte ik bijvoorbeeld op de Delfy, met een gewicht van twintig gram één van de lichtste drones ter wereld, ontwikkeld door de TU Delft. Deze drone vliegt door met zijn 28 centimeter brede vleugels te flapperen. Veel andere drones vliegen met behulp van rotoren, zoals helikopters, of met vaste vleugels, zoals vliegtuigen. Delfy is autonoom, wat betekent dat de robot zelfstandig aan het verkennen slaat als hij wordt aangezet. Met behulp van een kleine stereoscopische camera kan deze drone zijn weg vinden door een 3d-beeld te genereren. Op die manier is Delfy zowel geschikt om bekende locaties te verkennen, als automatische controleur van een fabriek bijvoorbeeld, als voor het in kaart brengen van nog niet verkende gebieden.
Niet alleen de techniek ontwikkelt zich razendsnel, ook de creatieve toepassingen die ondernemers zien door de inzet van drones. Zo heeft Disney bijvoorbeeld onlangs een patentaanvraag gedaan waarin het beschrijft hoe het drones wil gebruiken om reusachtige opblaaspoppen te laten bewegen, als ware het marinonetten. Onze marketingafdeling werd geïnspireerd door een toepassing die onlangs kwam overwaaien uit Rusland. Volgens hen gaat drone-vertising de wereld veroveren, als we deze video mogen geloven althans.
Zowel zakelijk als persoonlijk blijf ik de ontwikkelingen rond drone-technologie met veel belangstelling volgen. Vanuit mijn professie zie ik legio mogelijkheden om Nederland veiliger te maken. Mijn vrouw maakt zich vooral zorgen over een (onterechte) inbreuk van privacy en de, soms levensgevaarlijke, situaties die ontstaan met drones. Natuurlijk zie ik ook risico’s en zelfs dreigingen die aan drones kleven. Zo las ik bijvoorbeeld een bericht dat twee mannen in South Carolina geprobeerd hebben om via een drone wiet, tabak en telefoons een Amerikaanse gevangenis in te smokkelen. Gelukkig zijn de, mij bekende voorbeelden, van misbruik nog relatief onschuldig.
Helaas loopt wet- en regelgeving, zoals vaker met nieuwe technologie, nog mijlenver achter op de technologische ontwikkeling. Tot twee jaar geleden was er geen specifieke regelgeving voor drones, waardoor het in de lucht sturen van een drone werd gezien als modelvliegen. Inmiddels moeten drones voldoen aan dezelfde regels als de luchtvaart. Daardoor mogen drones in Nederland niet te dicht bij een vliegveld in de buurt komen, waardoor grote delen van Noord- en Zuid-Holland verboden terrein zijn door de aanwezigheid van twee vliegvelden. Daarnaast zijn diverse vergunningen en ontheffingen nodig, waarvoor de aanvraagtermijn erg lang is.
Er is nog een groot vacuüm in de wetgeving. Er is nog veel onduidelijk rond de vergunningsplicht van civiele drones. Moeten die ook verzekerd worden? Voor zover bij mij bekend is een verzekering en wettelijke aansprakelijkheidsregeling pas verplicht bij vliegtuigen vanaf 500 kilogram, het gewicht van 25.000 Defly’s. Ook is behoefte aan regulering en toezicht op privacy en gegevensbescherming. Veel consumentendrones hebben een camera aan boord, beelden die daarmee gemaakt worden schenden mogelijk de privacyregels. De Europese Commissie onderzoekt of en welke nieuwe regels er nodig zijn rondom drones.
Ondertussen worden dronebouwers zoals Delft Dynamics en Skyvision ongeduldig. Zij moeten het afleggen tegen Europese concurrenten en vragen Brussel om haast te maken met het opstellen van EU-brede regels en richtlijnen. Iets wat ik van harte toejuich. Alleen dan wordt Nederland veiliger, met inzet van drones die fysiek toezicht efficiënter en effectiever maakt.
Richard Franken